‘Samen werken aan een robuust, klimaatbestendig watersysteem’

Hannema: “Voor particulieren hebben we natuurlijk een leveringsplicht, maar we moeten aanvragen van grootzakelijke klanten nu weigeren. In zes jaar tijd is de vraag naar water met tien procent gegroeid, met pieken van vijftig tot zestig procent in het oosten van het land. Ik vind dat een buitengewoon problematische situatie.”  

En hij is niet de enige. Roy Tummers is directeur van VEMW, belangenbehartiger van zakelijke energie- en watergebruikers, en staat veel in contact met ondernemers die hiervan ook de pijn voelen. “Je kunt als het om water gaat niet overschakelen op een alternatief dus het wordt moeilijker om je ergens te vestigen. De afgelopen droge jaren hebben wel wat in gang gezet, maar dat is nog niet voldoende.” 

Robuust en klimaatbestendig

Hans Pereboom, lid van het dagelijks bestuur van Waterschap Drents Overijsselse Delta, roept op om de zorgen rondom water vooral integraal te benaderen. “We moeten met elkaar nadenken over het gehele watersysteem en wat dat kan hebben. Met verschillende partijen hebben we daar afspraken over gemaakt en daar hebben we binnen drie jaar iets werkbaars uit.” We moeten samen werken aan een robuust, klimaatbestendig watersysteem, zegt Hannema. “We moeten er samen voor zorgen dat de groei afvlakt.” 

Elze Klinkhammer zit aan tafel als directeur-bestuurder Volkshuisvesting en Vastgoed bij Accolade. Ze was behoorlijk verrast door de uitnodiging, “want ik kon het eigenlijk helemaal niet relateren aan de wereld van de huurders. En ook in onze organisatie merkte ik dat drinkwater helemaal geen interessant onderwerp werd gevonden. Als wij woningen bouwen is er geen interessante business case rondom water te bouwen.” Ook bij Aedes, de koepel van woningcorporaties, staat het onderwerp niet op de agenda. Juist daarom is Hannema blij dat Klinkhammer vandaag is aangeschoven. “Jouw reactie laat zien dat drinkwater als vanzelfsprekend wordt ervaren, daarom moeten we erover in gesprek.” 

Kansrijke oplossingen

Een deel van de oplossing ligt bij het langer vasthouden van water. Waterschappen zijn zo’n tien jaar geleden begonnen met plannen daarvoor, vertelt Pereboom. Inmiddels wordt water in de winter al langer vastgehouden. “Ook zijn we al bezig met doorkijken tot 2100. Als we nu leren omgaan met droogte zoals we vijftig jaar geleden met de natte bodem omgingen, dan heb ik er wel vertrouwen in eigenlijk.” 

Een andere denkrichting is water van andere kwaliteit gebruiken. Tummers: “Soms kun je volstaan met een mindere kwaliteit water. We kunnen effluent hergebruiken en sommige bedrijven hebben ook een eigen zuivering.” Dat laatste vindt Hannema minder wenselijk. “Als iedereen voor zichzelf aan de slag gaat krijg je alternatieven die second best zijn, terwijl wij kwaliteit kunnen garanderen. Daarom is het zo belangrijk dat we op systeemniveau naar deze uitdaging kijken.” Ook iets doen aan de prijs van water is minder kansrijk, zegt Hannema. “Uit onderzoeken weten we dat het effect van een prijsverhoging beperkt is.

Bij de industrie liggen nog wel andere kansen denkt Tummers. “De grote industriële bedrijven gebruiken al veel minder water dan voorheen. Er is nog een grote middengroep van bedrijven die ook waterafhankelijk zijn en die op dit vlak nog niet voorop lopen. Daar is wellicht ook nog wat ruimte.” 

Water en wonen

Klinkhammer is blij dat ze vandaag is aangehaakt. Voor haar is de uitdaging gaan leven. “Eerder vandaag ging het al over het Bouwbesluit en ik denk dat een aanpassing daarvan enorm kan helpen. Volgens mij hoeft dat helemaal niet moeilijk te zijn.” Hannema rekent hierbij ook op de steun van minister De Jonge. “Op korte termijn moeten we leveringszekerheid borgen, op de lange termijn moeten we ervoor zorgen dat we samen de waterkoek groter maken. Landbouw, natuur en woningbouw dreigen elkaar nu te verdringen, maar we moeten juist bereid zijn om over onze eigen schaduw heen te stappen.”