Water vasthouden in ‘het waterrijke Zeeland’

Zeeland zelf heeft geen zoetwaterbronnen. Het water komt er uit het Haringvliet, de Bergsche Maas en de Brabantse Wal. In de provincie waar het waterbewustzijn hoog is, helemaal sinds de watersnoodramp in 1953, wordt er mede daardoor innovatief naar water gekeken. “Begin twintigste eeuw haalden de Zeeuwen het water al van de Brabantse Wal en ook de landbouw is innovatief bezig met water”, zo zegt Annette Ottolini, directeur van Evides Waterbedrijf.

Voor zijn boek Nederland Droogteland reisde wetenschapsjournalist René Didde heel Nederland door. In Zeeuws-Vlaanderen viel hem de kwetsbaarheid van het systeem op, van die ene waterleiding die van ver komt. “Maar ook de enorme verzilting van de sloten, waardoor ze problemen hebben om hun gewassen te irrigeren.” Didde kwam in zijn reis een aantal mooie voorbeelden tegen van slimme methodes om water vast te houden. Bijvoorbeeld in bekkens, in de zandgronden en kreekruggen, in zoetwaterbellen en in de duinen. 

Jos Peters is managementconsultant drinkwater bij Royal HaskoningDHV en erkent dat er veel meer potentie is dan we nu gebruiken. Hij wil ‘Nederland Droogteland’ zelfs graag nuanceren: “In Nederland valt jaarlijks 36 miljard kuub water, waterbedrijven leveren 1 miljard kuub, de Maas en de Rijn leveren nog eens 70 miljard kuub. Het gaat me dan te ver om ons land een waterschaarste aan te praten. De uitdaging is het aanwijzen van de beschikbare locaties voor drinkwater en die locaties veiligstellen en beschermen.”

Water als leidend principe

Het gesprek aan deze tafel gaat over de watertransitie. Ottolini is alvast blij dat in het regeerakkoord het uitgangspunt is opgenomen dat water als leidend principe geldt voor gebiedsinrichting. “Dat betekent dat we vanuit hetzelfde perspectief opereren en zoeken naar wat ieders bijdrage kan zijn. De vraag is alleen: doen we dit in het juiste tempo? Het is aan ons om de urgentie te benadrukken. We hebben niet voor niets met de waterschappen een pamflet uitgebracht.” 

Een vruchtbare richting is dat we meer water gaan opslaan voor tijden van droogte, want daarmee pak je al die dossiers aan.

Didde vindt het wel problematisch dat de landelijke politiek weinig regie neemt. “Het sturende vermogen ligt bij de provincie, evenals de hoofdpijndossiers landbouw, natuur en drinkwater. Een vruchtbare richting is dat we meer water gaan opslaan voor tijden van droogte, want daarmee pak je al die dossiers aan.”

Ottolini noemt de samenwerking in Coastar, waarin wordt gekeken naar zoetwaterbellen in de kustgebieden. “Het belangrijkste hiervan is dat je het goed schaalbaar moet maken. De techniek is er, nu moeten we die nog groot gaan toepassen. Daar is een robuust systeem voor nodig.”

Geveltuintjes

Didde ziet ook veel heil in juiste kleine oplossingen als geveltuintjes en wateropvang op daken. “Daarmee verminder je ook de overlast van water. En we moeten naar de afkoppeling van het rioolsysteem.” 

Peters zoekt de oplossing juist weer op grote schaal. “Er is 20 miljard euro beschikbaar in het Groeifonds. Waarom neemt de watersector niet het initiatief voor een project met internationale allure? Nu lijkt elk waterbedrijf z’n eigen boontjes te doppen, maar laten we eens over de eigen grenzen heen kijken.”

Toch moeten we de regio niet uit het oog verliezen, zegt Ottolini. “Veel uitdagingen zijn nu eenmaal regionaal. Als wij hier een vraag krijgen voor een nieuwe drinkwateraansluiting van een bedrijf, gaan we met ze in gesprek en onderzoeken we waar dat water voor nodig is en of er andere oplossingen zijn. Er is een grote beweging gaande en iedereen moet daarin zijn rol pakken.”