‘We moeten echt iets doen om onze capaciteit uit te breiden’

In de regio Amsterdam wordt water uit de Rijn naar de Waterleidingduinen gepompt en water uit de Bethunepolder wordt in de Loenderveense Plas gezuiverd. “Gelukkig hoeven we voorlopig nog geen nee te zeggen tegen nieuwe klanten”, zegt Saskia de Haas, directeur Assets en Operatie van Waternet. “Maar we moeten wel echt iets doen om onze capaciteit uit te breiden. Er is weinig afvoer uit de Rijn, meer verzilting vanuit de zeekant en dan ontstaat er verbrakking.” 

Ook aan tafel zit Bea de Buisonjé, lid van het dagelijks bestuur van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Zij werkt nauw samen met het drinkwaterbedrijf en herkent de uitdagingen. Net als Carla Kersbergen, bij het Goois Natuurreservaat verantwoordelijk voor beleid, ondersteuning en externe relaties. “Er zijn veel parallellen. Wij hebben ook last van verdroging en verdamping. We moeten dit goed regelen met elkaar, zodat er zowel winst is voor de natuur als voor de waterbedrijven. En ik ben er blij mee dat dit steeds beter lukt, dat we dit meer systemisch en ecohydrologisch benaderen en niet meer zo technocratisch.” 

Van brakke kwel kun je goed drinkwater maken. De uitdaging is alleen nog het energieverbruik: hoe zouter het water, hoe meer het kost om het schoon te maken

Een van de mogelijke oplossingen is drinkwater maken van brakke kwel. “Brakke kwel is mooi oud, zilt, maar schoon water en een goede bron voor drinkwater”, legt De Haas uit. “We doen nu een pilot in de Horstermeer, een polder ten zuiden van Amsterdam. Als we die brakke kwel oppompen voorkomen we dat de omgeving verzilt én hebben we geen water meer nodig uit het Markermeer om ervoor te zorgen dat het water daar schoon blijft.” De Buisonjé: “Het waterpeil blijft hiermee gelijk en het regenwater zorgt er vervolgens voor dat de bovenkant van die polder zoet water wordt.” En, ook niet onbelangrijk: het water smaakt goed, zo zegt De Haas. “Van brakke kwel kun je goed drinkwater maken. De uitdaging is alleen nog het energieverbruik: hoe zouter het water, hoe meer het kost om het schoon te maken.”

Effluent zuiveren

Kersbergen van het Goois Natuurreservaat, die niet betrokken is bij deze pilot, ziet wel wat in deze manier van werken. “Misschien kunnen we in de Gooi- en Vechtstreeks wel iets vergelijkbaars opstarten. Dat is een zeer verstedelijkte omgeving waar veel effluent is dat in een keer wordt afgevoerd. Kunnen we het niet in dat gebied houden en laten afzakken zodat het gezuiverd wordt? Daarmee wint de natuur, maar ook het grondwater omdat dat op peil blijft.” 

Je moet afvalwater altijd alsnog zuiveren om het te kunnen hergebruiken.

“De vraag hierbij is wel hoe we met het afval hiervan omgaan en hoe we dat gaan afvoeren”, reageert De Buisonjé. “Onze zuiveringsinstallaties moeten nu al zo’n 1,3 miljoen liter rioolwater per dag verwerken. Dat zijn grote hoeveelheden. Wat als we daar een deel van kunnen gebruiken voor industriewater? In andere delen van het land lopen er al verschillende pilots voor het gebruik van rioolwater. Ik denk dat het voor ons ook goed is om dit eens te gaan uitzoeken.”

Effluent hergebruiken is ook voor Waternet nog een zoektocht. De Haas: “Je moet afvalwater altijd alsnog zuiveren om het te kunnen hergebruiken. Die zuivering neemt in grootstedelijke gebieden veel ruimte in, dus dat is nog wel een uitdaging.”